Ik ben een planteneter - net als jij

Recensie, door Roberto Chispa.

Het boek van Boele Ytsma ‘Ik ben een planteneter - net als jij’ lijkt in veel opzichten op ‘De Voedselzandloper’. Wat zijn de verschillen? Wat de overeenkomsten? En heb je er wat aan?

Het is een mooie titel, ‘Ik ben een planteneter - net als jij’, uitdagend!

Laten we op deze site vol Voedselzandloper recepten eens kijken naar de Planteneter, zoals ik de schrijver Boele Ytsma zo af en toe zal noemen. Zijn boek is zeer leesbaar, net zo gemakkelijk te begrijpen als De Voedselzandloper, even overtuigend, erg praktisch, ook erg Nederlands. Veel van wat De Planteneter schrijft, is Voedselzandloper-proof.

Ondanks z’n gedrevenheid, wordt De Planteneter nooit vervelend. Hij is eerder amusant. Je laat je als lezer meevoeren in het enthousiasme. Het betoog komt hier op neer:

1. Niet-plantaardige voeding (dus bijvoorbeeld biefstuk, koemelk, vis, eieren) is zeer ongezond. Je lijf kan er niet goed tegen.
2. Om niet-plantaardige voeding te produceren is zoveel oppervlakte nodig, dat het onmogelijk is om de wereldbevolking te voeden. Er is niet genoeg ruimte.
3. Massaproductie van niet-plantaardig voedsel is een enorme belasting van het milieu en leidt tot dierenleed.

De Planteneter geeft er veel argumenten voor. Dit is zijn advies:

1. Eet meer plantaardige producten.
2. Eet minder dierlijke producten.
3. Eet onbewerkt of minimaal bewerkt voedsel.

Eenvoudig te begrijpen, toch? Volgens de Planteneter zijn de effecten zeer positief: Je krijgt veel meer energie, minder lichamelijke klachten, valt flink af, leeft langer en gezonder.

Er zijn natuurlijk grote overeenkomsten met De Voedselzandloper van Kris Verburgh, die door de Planteneter ook een aantal keren aangehaald wordt. De Planteneter gebruikt een tekening die je als de onderkant van de zandloper zou kunnen zien.

Voeding van de basis heb je het meeste nodig, voeding van de top het minste. Bij de Voedselzandloper is dit ook zo, alleen plaatst Kris Verburgh er nog een omgekeerde pyramide bovenop, zodat je een zandloper krijgt. In het plaatje van de Voedselzandloper kan je zien welke ongezonde producten je kunt vervangen door andere producten. Bij de Planteneter-pyramide is dat niet zo maar veel is toch hetzelfde.

De indeling van de Planteneter-driehoek komt grotendeels overeen met de Voedselzandloper, maar dit zijn de verschillen:

A. De Planteneter eet wel volkorenproducten (brood en pasta) en aardappels. De Voedselzandloper-volger niet.

B. De Planteneter eet geen dierlijke producten, de Voedselzandloper-volger eet sommige dierlijke producten wel. Wel voedselzandloper-proof is: Vis en kip. Rood vlees willen ze allebei niet, evenals melk. Kaas en eieren: De Planteneter eet het niet, De Voedselzandloper-volger wel.

Zowel Kris Verburg als Boele Ytsma waken er trouwens voor om iets op te leggen: niets is verboden, als je meer gezond en minder ongezond eet is al heel goed. De Planteneter is wel meer een prediker, hij zou ‘t liefst gewoon dierlijke voeding radicaal van het menu schrappen. Maar hij lijkt te begrijpen dat in het land van 1000 meningen, je niemand de wetten voorschrijft.

De Planteneter is zeer overtuigend (wat niet persé wil zeggen dat ‘ie gelijk heeft, ik bedoel, hij komt overtuigend over). Op alle vragen die in je op komen, heeft hij goede antwoorden. Bijvoorbeeld: je hebt toch vlees nodig? Je hebt toch eiwitten (vlees) nodig? Suikers (in fruit) zijn toch slecht? Koolhydraten moet je toch vermijden? De Planteneter legt het goed uit. In de Voedselzandloper wordt een theoretische benadering gekozen (wel ‘populair’ gebracht). De Planteneter is meer praktisch, ook heel duidelijk, en even meeslepend als Kris Verburgh, vind ik. (Begrijp me niet verkeerd, de Voedselzandloper is een prima boek.)

Een voorbeeld van de uitleg van de Planteneter: Een eenvoudige rekensom lijkt te leren: Als je meer calorieën verbrandt dan je eet, dan val je af. Dus meer bewegen en minder eten = afvallen. Heb je het geprobeerd? En leek het te werken? De Planteneter legt uit hoe het komt dat deze som niet klopt. Hij laat zien dat het er om gaat wat je eet. Plantaardig voedsel, zegt hij, heeft voedingsstoffen die door je lichaam worden verbrand, en dierlijk voedsel heeft voedingsstoffen die worden opgeslagen. En dan val je af zonder dat je lichaam tekort komt. En je hebt minder energie nodig voor de verbranding van je voeding, waardoor je meer overhoudt voor andere dingen. Ik zeg het nu in mijn woorden, de Planteneter kan het beter (blz. 100).

Het boek bevat ook recepten. Hier vind je een voorbeeld van een Planteneter-ontbijt, met uitleg over waarom het een gezond ontbijt is: Spinazie smoothie. Goed om te weten als je niet zo gecharmeerd bent van de havermout van Kris Verburg! (Smaken verschillen natuurlijk.)

Het is geen groot onderdeel van De Planteneter, maar wel een deel uit zijn basisadvies: Eet onbewerkt of minimaal bewerkt voedsel. Dus zoveel mogelijk vers, geen voedsel dat in een fabriek is bereid. Want aan zowat alles wordt zout, suiker, gluten of andere middelen toegevoegd. En dat is ongezond. (Waarom worden die middelen eigenlijk toegevoegd? Dat kan je lezen in het boek ‘Zout, suiker, vet - hoe de voedselindustrie ons in zijn greep houdt’ van Michael Moss: Om de nare smaken van in fabrieken gemaakt eten te verdoezelen. En om ons verslaafd te houden, althans dat beweert Michael Moss.)